Weggaan kun je beschrijven als een soort van blijven.
De titel van deze blog is een wereldberoemde zin in Nederland, een zin in een gedicht van Rutger Kopland getiteld Weggaan.
Weggaan
Weggaan is iets anders
dan het huis uitsluipen
zacht de deur dichttrekken
achter je bestaan en niet
terugkeren. Je blijft
iemand op wie wordt gewacht.
Weggaan kun je beschrijven als
een soort van blijven. Niemand
wacht want je bent er nog.
Niemand neemt afscheid
want je gaat niet weg.
Het nemen van afscheid valt me altijd een beetje zwaar en maakt me melancholisch. Of het nou gaat om vrienden die verhuizen of geliefde collega’s die verkassen, het blijft lastig. Verstandelijk kan ik heel goed beredeneren dat mensen komen en gaan, ze zeggen niet voor niks; ‘het leven gaat door’, ‘beter een goede buur dan een verre vriend’ en nog meer van dit soort goedbedoelde waarheden. Maar in het hart en in het lijf voelt het anders.
Een vertrouwde baan opzeggen omdat je voelt dat het tijd is, een nieuw huis kopen en verhuizen omdat een fase is afgesloten, een relatie beëindigen omdat het niet meer gaat, een vriendschap laten verwateren omdat er geen balans meer is; het hoort allemaal bij het leven. Verstandelijk kan ik het goed handelen en begrijpen: het leven gaat door en daar hoort verandering bij.
Het is gezond voor lijf en geest om op gezette tijden de bezem eens door je persoonlijke huishouden te halen, de balans op te maken en te besluiten: het was mooi, het is goed geweest en nu is het tijd voor verandering.
Want verandering van spijs doet immers eten. Op naar een nieuwe fase! En toch maakt melancholie zich voor een deel over mij meester; voel ik weemoed en lichte paniek als ik zie dat iemand verder gaat. Schreef er ooit zelfs een gedicht over, zo’n jaar of tien geleden getiteld; Golven van de zee.
Mensen zijn als golven van de zee
ze komen, ze blijven, ze kunnen gaan
en in dat gaan
heb ik te verduren
dat het niet mij is die ze alleen laten staan
maar dat het hun weg is die ze kiezen en gaan
opdat ik met open armen kan blijven ontvangen
als nieuwe mensen komen, om ooit weer te gaan.
Mensen zijn als golven van de zee
ze komen om ooit weer te gaan
ik laat mezelf zien
en zeg
Welkom…
ik ben er…omarm me
en als je weer gaat
dan blijf ik wie ik ben,
blijf ik wat ik ben.
Oke….
Want mensen zijn als golven van de zee
Ze komen om ooit weer te gaan.
Ben er nu inmiddels achter wat mij steeds weer zo raakt aan afscheid, of het nou van een dierbare is die overlijdt, een vriend die weg gaat (zelfs al zie ik hem de volgende week weer), een collega die vertrekt, een fijne buur die verhuist, een vakantieplek die ik verlaat, een relatie die magisch was, een oude boom die ik al jaren heb mogen bewonderen in het voorbij gaan en ineens gekapt is, een gebouw dat ik mooi vond dat tegen de vlakte gaat, een kat die altijd op bezoek kwam en ineens niet meer komt, een koffietent waar ik wekelijks kwam die gesloten wordt en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Het gaat niet om de zaken en mensen die voorbij gaan weet ik inmiddels, het gaat om een oud gevoel, een oude angst die de kop op steekt als er ‘weggaan’ in het spel komt, dat het gevoelens oproept uit mijn kindertijd. Gevoelens van onveiligheid, alleen denken te zijn, voelen dat je er niet bij hoort, denken dat je uiteindelijk alleen bent en alleen zult blijven.
Een mens wordt alleen geboren en gaat alleen dood….en in de periode daar tussenin krijg je duizenden-en-één mogelijkheden om het contact aan te gaan met mensen om je heen, elke keer weer opnieuw.
De vraag is; wat doe je als mens met al die kansen?
Onveiligheid maakt dat we op zoek gaan maar nieuwe veiligheid; veiligheid in mensen, dingen, objecten, dieren, natuur….plekken waar we ons veilig voelen, gezien voelen, gehoord voelen, waar we kunnen zijn wie we zijn. Een soort permissie vragen aan zaken buiten onszelf, gehoor gevend aan een oerbehoefte om te mogen bestaan;
Mag ik er zijn door in jouw bijzijn te zijn? Kun je mij bevestigen zodat ik voel dat ik ben?
Logische gedachten en verlangens. En tevens een bron van irritatie en onvrede. Want alles wat je zoekt buiten jezelf loopt uiteindelijk uit op teleurstelling. Zolang je de interne leegte enkel en alleen op blijft vullen met alles wat buiten je ligt, blijft het een eenzaam bestaan, een soort strijd tegen het onmogelijke.
Het enige dat mij echt helpt is om in contact te gaan met de leegte, het gemis, het bijbehorende verdriet in mezelf. Het aankijken en erkennen. Contact te maken met het kleine kind in mezelf, het kleine kind te geven wat het verlangde, het kleine kind te voeden met dat wat ik nu als volwassene te bieden heb.
Als dat lukt en je daar vaardig in wordt, kun je jezelf geruststellen en jezelf geven wat je nodig hebt op momenten dat afscheid van anderen je zwaar valt.
Jezelf troost bieden, jezelf serieus nemen en zorgen dat je toekomt waar je naar verlangt; even alleen zijn, of juist de ander opzoeken, een arm om je heen, een goed gesprek, een stevige omhelzing….een bevestiging dat je verdriet er mag zijn, dat je er bent en dat je tijd hebt om te helen. Jezelf belangrijk genoeg vinden om de tijd te investeren om even stil te staan bij wat je mist of verlangt op momenten dat je gevoelsmatig vastloopt als er afscheid om de hoek komt kijken. In die zin is het gedicht van Rutger prachtig maar ook een leugen.
Want soms, als terugkomen niet meer kan, is weg echt weg, is dood echt dood. En dat is gewoon klote.
De herinneringen en de diepe band die blijft natuurlijk, maar het fysieke contact is minder of zelfs helemaal voorbij. En dan kun je nog zo in contact zijn met jezelf en je innerlijke kind, feit dat alles eindigt maakt het leven soms zwaar……..en tegelijkertijd zo de moeite waard, omdat je elk moment in je leven dan nog voller, nog bewuster kunt beleven. Als het ware voluit leven en wetende; mensen zijn als golven van de zee, ze komen om ooit weer te gaan.
Hoe speelt dit voor jou? Wat doet afscheid nemen, ziekte of sterven met jouw gemoedstoestand? Of ben je je er niet zo bewust van, sluit je je er als het ware een beetje voor af onder het mom van ; Lekker doorgaan? Wil je weten hoe jij dealt met afscheid nemen, gedag zeggen en rouwen of misschien er juist niet mee dealt en het op zijn beloop laat? Klik dan hier voor meer informatie.