Single Blog

In relaties met anderen nemen mensen een bepaalde rol aan. Vanuit die rol gaan ze het contact aan. Die rol bepaalt hoe de vriendschap of werkrelatie zal zijn voor de toekomst.

Uit die rol en dus het drama stappen vergt inspanning, bewustzijn en moed.

De rollen die er zijn zijn de redder, de aanklager en het slachtoffer. Mooi vorm gegeven in de zogenaamde drama-driehoek. Google er maar eens op. 

Ik werk er met cliënten vrij vaak aan/mee. Afgelopen periode werd ik echter genadeloos met mijn neus op mijn eigen feiten gedrukt. Een vriendschap van jaren kwam abrupt tot een officieel einde. Een wake-up call wat betreft mijn eigen redder-gedrag. 

En wat een kado was deze onverwachte ontmoeting. 

Hoe het begon: in de verte zag ik hem staan, we zwaaiden en ik liep op de persoon in kwestie af, alhoewel mijn maag aangaf het niet te willen, zette ik me over deze maagkramp heen en deed het toch, want; ‘zo hoort het, je kan iemand die je al zo lang kent en tegen komt niet negeren’. En een deel (de melancholische redder) in mij was ook oprecht geïnteresseerd. Dus stapte ik er vol goede moed op af. Hoi! Hola! Een ongemakkelijk stilte volgde.

Mijn maag zat klemmer dan klem, de ademhaling hoog, ook bij hem geloof ik.

Op mijn vraag; hoe gaat het met je? …volgde een nóg ongemakkelijkere stilte en een heel direct, eerlijk en oprecht; ‘ik vind het lastig om te zeggen, maar ik heb geen behoefte meer aan deze vorm van contact’. BAM, in the face. Zo direct, een grens, een ‘afwijzing’. Heel mijn leven stond juist in het teken van ‘de afwijzing’ te voorkomen, er bij willen horen was het adagio. En daar zat ik,verdoofd, de redder reddeloos verloren, voor een ogenblik zelfs lichte paniek….’wat moet ik doen?’…. ‘Wat is er nu nodig?’… ‘Adem diep in, adem er aan voorbij…..er is niks nodig, gewoon stilte’….fluisterde ik mezelf in….en voelde me geraakt door de oprechtheid, eerlijkheid en een bepaalde zinvolle botheid van zijn boodschap. Een discussie aangaan was niet wat nodig was, een uitleg vragen evenmin.

Ik voelde dat het klopte, dat hij gelijk heeft, mijn maag wist het per slot van rekening 5 minuten geleden al. Net als de radiostilte van de afgelopen anderhalf jaar óók al bevestigden. 

Ik stond op, verbouwereerd én rustig, beaamde dat het okay is en wenste hem alle goeds en hij zei tot ziens. Beiden glimlachend, beiden wetend; dit klopt zo.

In de loop er vandaan, ervoer ik een verrassend en intens verdriet, waarvan ik vrijwel direct voelde; ‘dit gaat niet over hem of ons; dit gaat over mij en mijn verhaal’. Ook was er boosheid; ‘na alles wat ik voor hem gedaan heb, hoe durft hij?!’

Oude pijn speelde op, oude angsten kwamen omhoog. Overdracht* ten top! En wat een geschenk. 

Want in de uren en dagen daarna realiseerde ik mij, dat om een evenwichtige vriendschap of band te kunnen onderhouden met iemand, equilibrium een must is. Dat heeft de vriendschap niet echt gekend. Want ik bleef me steeds opstellen als de redder en gaf daarmee ook geen kans om de vriendschap écht te laten slagen. 

Deze ontmoeting bracht me dus bij de redder in mij. Ik deel dit verhaal als voorbeeld met jullie om duidelijk te maken wat de drama-driehoek inhoudt. In de drama-driehoek zijn er drie rollen te vergeven: de redder, de aanklager en het slachtoffer.

Een redder wil graag redden; zoekt een slachtoffer uit waarvan de redder denkt/ hoopt dat die geholpen wil worden en zo vertoont de redder zijn kunsten.

Maar als de redder om wat voor reden dan ook niet meer wil doen of doet wat bij altijd deed en afstand neemt, geeft dat het slachtoffer soms de aanleiding om over te gaan tot aanklager. ‘Want je geeft me niet meer wat je altijd gaf, dus ben ik boos’. De redder kan ook de rol van aanklager innemen als hij niet de erkenning krijgt waar hij stiekem op hoopt (bestaansrecht verleent aan het helpen). In dit voorbeeld voelde ik na het verdriet ook boosheid: ‘Hoe durft hij, na alles wat ik voor hem gedaan heb, me zo aan de kant te zetten? ‘ nb. (Hier kwam de aanklager om de hoek kijken. Hij zet me echter niet aan de kant, hij geeft enkel een grens aan en spreekt vanuit zijn hart).

Hoe het eindigde; Een ervaring en inzicht rijker. Ik voel dat er een gewicht van me af is gevallen, ik een stuk vrijer kan ademen. Zelden zó duidelijk een leerpunt ervaren op het gebied van de redder in mij die ik toch behoorlijk goed heb leren kennen en kunnen ‘temmen’ door de jaren heen. De redder in mij is meer tot rust gekomen en heeft een wijze les geleerd. En de anderen in mij uit de drama-driehoek?

De aanklager is wat nukkig maar houdt zich gelukkig rustig, het slachtoffer in mij is soms verdrietig maar gunt mij de ruimte en houdt zich dus in.

Weer een stap in de richting van volwassenheid en zelfstandigheid, waar ik dankbaar voor ben. Deze mooie en dierbare ontmoeting in deze vriendschap was tevens de laatste. En dan klinken de woorden van Piet Weisfelt in mijn oren;

‘We zijn allen slechts voorbijgangers’

Hoe sta jij in jouw vriendschappen en werk-relaties? Hoe ga jij contacten aan? Vanuit welke positie benader jij anderen? Hoe wordt je door andere benaderd? Hoe wil je benaderd worden? Wat kun jij doen om je vriendschappen vorm te geven? Ga je voor balans of ga je voor leegloop en lekkage? 

*overdracht= oud zeer dat opspeelt in hedendaagse contacten die een oud patroon, gevoel en/of emotie oproepen dat gelinkt is aan een persoon en situatie uit je verleden. Je herhaalt als het ware iets wat tussen jou en een persoon van vroeger speelde in de huidige tijd met een nieuw persoon.