Hoe wil jij vader zijn voor je zoon?
Als je vroeger als klein jochie een lekke band had, dan ging je met je papa en een Samson-kitje aan de gang. Bandenlichters onder de rand, band half eraf, binnenband eruit, gaatje vinden in een emmer water, afdrogen, opschuren, lijm erop, plakker knippen, plakker plakken en klaar. Binnen een half uur was de band geplakt, had pap je uitgelegd hoe je een band plakt, had hij je dingen zelf laten doen en als de band dan weer keihard opgepompt in je Motobecane zat, zei hij hoe trots hij op je was dat je dit ‘helemaal zelf gedaan had’. Jij gloeide van trots, je vaders ogen glimden en vervuld van blijdschap sprong je op je fiets en reed de zomerse dag in op zoek naar nieuwe avonturen. Vader-zoon tijd leek gewoon gewoon, was aan de orde van elke dag, iets anders dan de wekelijks geplande papa-dag van nu.
Deze vader-zoon momenten lijken in de waan van de hedendaags dag ondergeschikt en vrijwel praktisch onhaalbaar. Papa werkt over het algemeen 5 dagen in de week, is in ‘t weekend taxi-service om zijn kids van sportclubs, naar kinderfeestje naar familiebezoek, naar uitstapjes te rijden en moet daarnaast nog flink wat e-mails beantwoorden want hij is druk met carrière maken en wil toch graag die promotie. Daarnaast moet hij ook nog een beetje meetellen op sociaal gebied, in de hedendaagse social-media hype en besteed de laatste uren van de dag op zijn smartphone om Facebook up to date te houden. De vader die vroeger op zondag het vlees sneed is hedendaags de papa die zijn BBQ-kunsten moet posten op Insta. Waar papa vroeger hopelijk een gesprek had van man tot man over belangrijke dingen van het leven, post en liked de papa van nu foto’s van zoonlief. En wat gebeurt er met de lekke band van zoonlief? Die staat nog 5 weken lek, of wordt onderweg naar de voetbalclub gedropt bij de fietsenmaker, tijd is kostbaar.
Dus hoe leert een jongen hoe hij man moet zijn? Hoe leert een zoon de kneepjes van het man-zijn? Hoe reageert een man? Hoe toon je emotie? Wat hoort een man te zeggen en wat niet? Hoe plak je die band? Hoe ga je om met andere jongens? Hoe maak je vriendschappen? Hoe geef je je grenzen aan? Hoe kom je voor jezelf op? Wat is dat eigenlijk; een goede vriend? Hoe verhoud je je tot meisjes? Wat zeg je wel en wat zeg je niet? Wat betekent dat eigenlijk; masturbatie? Waarom verandert een mannenlichaam zo snel? Is ‘t normaal dat je als puber voortdurend opgewonden ben?
De weg naar ‘t man zijn is voor de jonge man van tegenwoordig een mistig gebied. Waarschijnlijk krijgt hij op school iets van seksuele voorlichting in groep 8 en op ‘t VO. Hopelijk heeft hij vrienden waar hij zijn hart bij uit kan storten als hij even vast zit. Hopelijk is er iemand die naar hem luistert en hem de weg wijst in de kluwen van mogelijkheden die via tv, social media en omgeving bij hem naar binnen knallen. In de praktijk blijkt vaak dat de zoon nog te zeer onder moeders vleugels bivakkeert en tot op soms late leeftijd nog steeds de stap naar de mannelijke kant niet gemaakt heeft. Niet omdat hij dat niet wilt, maar puur omdat hij niet weet hoe die stappen te zetten.
Ik snap dat we niet meer als de indianen dag in dag uit met onze zoon op pad kunnen gaan en hem de riten en gebruiken bij kunnen brengen zoals zij dat in de Amazone bij hun zonen doen. Ze leren van jongs af aan hoe je kampvuurtjes maakt, je pijlen met gif insmeert en welke liederen en rituelen belangrijk zijn. Immers, als indianenjongens in de Amazone hun volwassen leeftijd bereiken, gaan de vaders met de zonen van de stam het oerwoud in na eerst door de moeders ‘weg gejaagd te worden’. Vervolgens klimmen de jongens een hoge boom in, worden lianen aan hun enkels gebonden en springen ze de volwassenheid in. Ze zijn nu echt volwassen, ze horen nu bij de mannen. Een prachtig ritueel, vol met symboliek, dat een nieuwe fase voor de jongen inluidt; hij gaat op weg om man te worden, onder duidelijke leiding van vader.
Ik begrijp ook dat de tijden anders zijn, de bossen in Nederland geen hoge bomen meer bevatten en de welvaart andere verantwoordelijkheden met zich meebrengt. (Want ga er maar eens aan staan als vader in deze tijd. Zonder baan is het lastig rond komen, dus vaders staan voor een enorme uitdaging).
En toch, als ik zie dat een grote groep volwassen mannen zich op 30-40 jarige leeftijd afvragen waarom ze zich niet bewust zijn van wie ze zelf zijn, wat zij willen, hoe zij zich voelen en hoe hun kinderen zich eigenlijk voelen, hoe ze in contact moeten komen met hun eigen mannelijke kracht waardoor zij de stap naar de vrouw niet durven te zetten, het echte contact niet aan durven gaan, dan denk ik dat we als maatschappij een grote, hele belangrijke stap hebben overgeslagen. Mannen mogen veel meer met elkaar zijn en met elkaar optrekken, meer in contact treden met hun eigen vaders en broers, bewuster tijd samen met andere mannen inplannen, om zo meer ruimte te maken voor de mannelijkheid in de man. Vader moet perse mee naar het verjaardagsfeestje van het volgende nichtje of buurmeisje, maar waarom kan hij dan niet juist op die dag een dag met zijn maten hebben? Want om in contact te komen met diepe verlangens, wensen en mogelijkheden, die een man in het dagelijks leven door de waan van alledag uit het oog verliest, heeft een man tijd en ruimte nodig om die verlangens wensen en mogelijkheden weer te ontdekken. Het contact met andere mannen in een voedende setting maken dat een man sneller en dieper contact kan maken met zijn innerlijke verlangens.
Ik wens dat er meer ruimte komt voor mannen om hun eigen man-zijn te ontdekken, zodat zij dit weer door kunnen geven aan hun eigen zonen. Hetzij met verhalen, gebruiken, rituelen of gewoon door met elkaar het gesprek aan te gaan en samen die band te plakken als die lek is in plaats van de auto in te springen naar de volgende verplichting. Want als mannen weten hoe ze man moeten worden en zijn, dan pas kunnen ze de vader voor hun zoon zijn die iedere zoon van binnen verlangt.